Een gebrek aan gelukshormonen door bijvoorbeeld te veel stress zorgt ervoor dat je slechter slaapt, dat je je sneller angstig voelt of een slecht humeur hebt. Op lange termijn kan het zelfs leiden tot een burn-out of depressie. Probeer dus dagelijks ontspanningsmomentjes in te plannen!
Eerst een beetje uitleg over die wonderlijke gelukshormonen, want wat zijn dat nu? Het zijn neurotransmitters die in je brein, in de hypofyse, worden aangemaakt en die ervoor zorgen dat je hersencellen met elkaar kunnen communiceren. Ze hebben een positieve invloed op hoe je je voelt, die geluksgevoelens opwekken als het ware. Via je bloed en je zenuwbanen komen deze stoffen in de rest van je lichaam terecht en zorgen voor minder stress of het verlichten van pijn. De gelukshormonen werken samen om je algemeen welzijn te verhogen. De verschillende gelukshormonen zijn serotonine, endorfine, dopamine en oxytocine. We vertellen je er hieronder meer over.
Serotonine
Serotonine is eigenlijk een natuurlijke pijnstiller, zelfs een vorm van antidepressiva. Het wordt ook het feelgoodhormoon genoemd! Deze neurotranmitter beïnvloedt hoe je pijn aanvoelt, vermindert angstgevoelens, verbetert je slaap en brengt je weer in evenwicht. Het verbetert ook je geheugen, kalmeert je en geeft je nieuwe energie.
Hoe kan je de aanmaak van serotonine beïnvloeden? Het komt onder andere vrij bij blootstelling aan daglicht en tijdens het sporten. Doe tijdens je middagpauze dus bijvoorbeeld eens een wandelingetje in het zonnetje. Ook lachen verhoogt de aanmaak van serotonine en eens goed giechelen vermindert sowieso stress.
Ook tijdens een massage schiet de productie van serotonine de hoogte in.
Wist je dat serotonine ook in je darmen wordt aangemaakt? Een gezond ontbijt is de basis voor een goede dag en ook voor de aanmaak van serotonine. Aanraders om aan je ontbijt toe te voegen zijn dan een banaan, zonnebloempitten en melk.
Endorfine
Ook endorfine is een energiehormoon dat vrijkomt wanneer je pijn hebt. Het vertrekt vanuit je hersenen en wordt via je ruggenmerg vervoerd naar de rest van je lichaam. Het verdooft gevoelens van uitputting en is dus eigenlijk een soort van opiaat. Endorfine heeft vergelijkbare eigenschappen met morfine, het is een natuurlijke feel good drug. Daarnaast verhoogt het je weerstand en remt het angstgevoelens.
Wat kan je zelf doen om de productie van endorfine te verhogen?
Sporten! Als je sport, dan belast je je lichaam en dat stuurt pijnprikkels naar je hersenen. Die reageren door onder andere endorfine aan te maken. Opgelet, je moet minstens 12 minuten sporten om endorfine aan te maken. Hoe weet je nu of je lichaam wel of niet begonnen is met endorfine aan te maken? Als je start met lopen bijvoorbeeld, gaat dat vaak eerst wat moeizaam. De spieren in je kuiten doen wat pijn of je voeten voelen wat zwaar aan, maar als je even doorzet, merk je dat dat vanzelf verdwijnt. Dat is het moment dat je lichaam start met de aanmaak van endorfines!
Net als bij serotonine, wordt de aanmaak van endorfine ook beïnvloed door daglicht. Wanneer je huid zonlicht krijgt, neemt de cholesterol in je huidlagen dat op en vervoert dit naar je lever en nieren waar het wordt omgezet in vitamine D. Deze vitamine heeft onder andere een positief effect op je immuunsysteem.
Nog een leuke: door chocolade te eten maak je endorfine aan, maar ook door bijvoorbeeld pittig te eten. Draai eens een rode peper door je sausje! Jammer genoeg heeft ook vette en/of suikerrijke voeding een positief effect op je endorfine gehalte, dat is waardoor je er makkelijk aan ‘verslaafd’ geraakt.
Wat nog meer? Mediteren of eens goed lachen of huilen beïnvloedt het vrijkomen van endorfine.
Dopamine
Dopamine verhoogt je innerlijke drive. Als er dopamine vrijkomt in je hersenen, dan krijg je een gevoel van beloning, het is dus goed voor je motivatie en zorgt ervoor dat je bijvoorbeeld het sporten blijft herhalen.
Oxytocine:
Tot slot is er nog oxytocine, het knuffelhormoon. Je kan het al raden, dit hormoon komt vrij bij contact met andere mensen, maar ook tijdens een knuffel met je huisdier. Oxytocine is een lichaamseigen neurotransmitter die uit negen aminozuren bestaat.
Het is onze natuurlijke bondgenoot, die strijdt tegen cortisol. Cortisol is eigenlijk de grote boosdoener bij stress. Het is een hormoon dat je lichaam produceert in gevaarlijke situaties, het zorgt ervoor dat je dan nog kan functioneren. Maar maak je gedurende een te lange periode cortisol aan, dan krijg je te veel stress en kan het zelfs zijn dat je afstevent op een burn-out. Het remt namelijk de aanmaak van de gelukshormonen. Maar gelukkig houdt oxytocine de aanmaak van cortisol onder controle, het wekt positieve gevoelens op, zorgt ervoor dat je meer ontspannen bent en je zelfverzekerd voelt. Bovendien verhoogt het ook je empathische gevoelens, zo is het het hormoon dat zorgt voor de nauwe band tussen moeder en kind vlak na de bevalling. Er is nog meer: het verhoogt de vetverbranding en zorgt voor een verzadigd gevoel.
Wat kan je zelf doen?
Oxytocine komt vrij bij aanraking, dus knuffel je partner, je kinderen, je beste vrienden of je huisdieren. Of boek een massage, neem een bad, luister naar fijne muziek of mediteer.Vrouwen zijn gevoeliger voor oxytocine dan mannen en dat ligt aan het oestrogeengehalte dat bij vrouwen hoger ligt dan bij mannen. Oestrogeen versterkt namelijk de werking van oxytocine.
Oxytocine verlaagt niet alleen stressgevoelens, maar het heeft ook een positief effect op je bloeddruk, je geheugen en je spieren.
Enkele tips
Overtuigd van het nut van onze gelukshormonen? Hier nog eens kort wat je allemaal kan doen om geluksgevoelens op te wekken!
- Chocolade eten!
- Lachen, of eens goed huilen. Het zorgt voor ontlading.
- Een massage boeken, want door de aanraking komen de gelukshormonen vrij.
- Sporten. Zoek een sport waar je blij van wordt, of dat nu wandelen of hardlopen is, maakt niet zoveel uit, als je maar beweegt!
- Een bezoekje aan de sauna zorgt ook voor een verbeterde aanmaak van geluksgevoelens. Sauna kan je vergelijken met sporten, je hartslag verhoogt door de warmte met zo’n 50%. Dus ook de aanmaak van de gelukshormonen stijgt. Bovendien geeft een dagje offline zijn je sowieso rust. Wanneer je lichaam in rust is, maakt het melatonine aan, ook wel slaaphormoon genoemd. De effecten zijn zowel op korte als langere termijn voelbaar, je slaapt sneller in en slaapt ook dieper. En een goede nachtrust is cruciaal voor je algemeen welzijn.
Wij wisten natuurlijk al langer dat een bezoekje aan de sauna en een zalige massage of gelaatsverzorging wonderen doet, maar ondertussen is er ook een fijn onderzoek dat dit uitwijst! IWR (een saunagroep uit Nederland) ondervroeg 6.000 klanten naar het effect van een dagje sauna. Daaruit bleek dat het aantal mensen dat zijn geluksgevoel een 10 gaf met meer dan 20% steeg na een dagje wellness. En jij, word jij ook zo gelukkig van een dagje sauna en wellness?